TARİHÇE

Gümüşler kasabasının doğrudan tarihi gelişimini ortaya koyacak kaynaklar yoktur. Beldenin Niğde İl merkezine 9. Km mesafede olduğu dikkate alınırsa bölgenin tarihsel gelişiminin Niğde tarihi ile benzerlik göstereceği muhakkaktır. Bu sebepten Niğde bölgesine hakim olan medeniyetlerin Gümüşler Beldesinde de hakim olduklarını söyleyebiliriz. Niğde çevresinde yerleşme izleri neolitik döneme kadar uzanmaktadır. Bu dönemden itibaren Hatti, Hitit Asur, Pers, Roma ve Bizans bölgede hakim olan devletlerden bazılarıdır. Beldenin adı Bizans kaynaklarında Tacias , Arap kaynaklarında ise Macida olarak geçtiği kaydedilmektedir.

Niğde Çevresi 7-10  yüzyıllar arasında Arap akınlarına maruz kalmış, bu akınlar hakkında Arap kaynaklarında kıymetli bilgiler yer almaktadır. Arap akınları hakkında bilgi veren Arap kaynaklarında Niğde ‘ ye karşılık gelen bir yerleşimden bahsedilmezken Gümüşlere Karşılık gelen Macida adının kaynaklarda zikredilmiş olması bölgenin önemli yerleşim merkezleri arasında yer aldığının göstermektedir. Niğde çevresinde Roma ve Bizans döneminde öne çıkan yerleşim birimleri olarak Tyana ve Lülüve isimli yerleşimlerin olduğu görülmektedir. Bölgede Antik dönemden itibaren  çok fazla sayıda medeniyetin izlerine tesadüf edilmesine rağmen Niğde merkeze karşılık gelen bir yerleşim adına tesadüf edilmemesi oldukça ilginçtir. Gümüşler kasabasına karşılık gelen yerleşimin Roma ve Bizans döneminde bile isminin tesadüf ediliyor olması beldenin köklü bir tarihi geçmişe sahip olduğunu ortaya koymaktadır.   

Niğde çevresinin bulunduğu coğrafi konuma bakıldığında Türkiye’nin Kuzey - Güney ve Doğu Batı yollarının kesiştiği bir yol güzergahı üzerindedir. Bu sebepten dolayı da Türkiye ‘ye sahip olmak isteyen medeniyetlerin sahip olmak istedikleri bir güzergahta yer almakta olup, bundan dolayı da çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Başka bir ifade ile Niğde çevresi, askeri, ticari ve dini ( hac yolu ) yolların kesişme noktasında yer almaktadır. Bundan dolayı da  Bizans devleti zamanında  Hıristiyan dünyası için hac yolu güzergahını oluşturmuştur. Gümüşler ’de Gümüşler Manastırı olmak üzere Hıristiyanlığın erken dönemlerine ait dini yapıların tesis edildiği görülmektedir. Anadolu Selçuklu dönemi Niğde yerleşmeleri arasında Gümüş şehir adı ile günümüzde Gümüşlere karşılık gelen yerleşim biriminden bahsedilmektedir. Selçuklu hakimiyeti sonrası bölgede Karamanoğlu hakimiyeti başlamış olup bu dönemde de Gümüş adı ile bir yerleşim birimine karşılık geldiği belirtilmektedir. Kasabanın ilk yerleşme alanı olarak Ören derisinin açmış olduğu vadinin Kuzey yamacında teşekkül ettiği, buradaki evlerin büyük oranda tüflere oyularak yapıldığı belirtilmektedir.

 Bu eski yerleşmenin vadi yamacı boyunca uzandığı ve Eskigümüş adını aldığı belirtilmiştir.Vadinin Güney yamacında ise 16. YY ‘ dan sonra merkepli ( Yenigümüş ) köyünün teşekkül etmiştir. Yerleşmenin içerisinde geçen ören derenin yukarı havzasında çevre yerleşmelerle birlikte Çukurova taraflarından da önemli miktarda nüfus çekmiştir. Cumhuriyet arşivinde yer alan 31 Temmuz 1957 tarihli ve Cumhurbaşkanı imzalı bir belgede ; “ Niğde vilayetini merkez kazasına bağlı Eskigümüş ve Yenigümüş köylerini birleşerek Gümüşler adı ile bir Belediye teşkil etmelerine dair devlet Şuurası Umumi Heyetince verilen  13 Haziran 1957 tarih ve 1850- 809 sayılı karar üzerine 1580 sayılı Belediye Kanununun 7. Maddesine Tevfikan bu yerde Belediye Teşkili uygun görülmüştür . Bu kararın icrasına dahiliye Vekili memurdur.Eskigümüş ile Yenigümüş  birleşerek 1958 yılında Belediye teşkilatında kurulduğu görülmektedir. 1957 de gelen büyük sel felaketi ile köyün bir kısmı yıkılmış, buralarda yaşayan halk Evliya Tepesi eteklerine  ve Belen yakınlarına yerleştirilmiştir. Bunun üzerine 1958-1959 da Afet evleri ( Yenievler )  kurulmuştur. Sel felaketinde evleri yıkılan insanları oraya yerleştirmişlerdir. Ayrıca aynı yıla tekabül eden bir iskan değişimi daha olmuştur . Bu değişim Manastırın önündeki ve Manastıra engel teşkil edecek yapılar yıkılarak buralarda yaşayanlar yeni evlerine yerleştirilmiştir. Eskigümüş ve Yenigümüş diye ayrılan köy “ Gümüşler Kasabası ” olarak  birleştirilmiştir.

1958 yılında Gümüşler Belediyesi kurulmuş olup kurulumundan bu güne 8 Belediye Başkanı görev yapmıştır. Bu belediye Başkanları ; İzzet ECEMİŞ, İbrahim EREN, Süleyman ÖZYAMAN, Durmuş SİPAHİOĞLU, Talip AKDOĞAN, Mustafa ŞAHİNER, Bayram AKDOĞAN, Recep ÇAYMAZ ve son olarak bugünkü 9.ncu Belediye Başkanı Bayram UZAN görev yapmaktadır. 1958 yılında Belediye statüsüne kavuşmasından bu yana Gümüşler Kasabası bağrında barındırdığı Dünyada tek olma özelliğine  haiz Gülen Meryem Ana freski ile tanınan Gümüşler Manastırı, havası ,suyu ve doğal güzellikleri ile yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olmuştur.